Kỹ thuật đưa về bình phương đúng trong giải phương trình, căn thức và  bất đẳng thức | Toán Cô Diễm

Kỹ thuật đưa về bình phương đúng trong giải phương trình, căn thức và bất đẳng thức | Toán Cô Diễm

Phương pháp đưa về bình phương đúng là một kỹ thuật chuyển đổi một biểu thức bậc hai thành bình phương của một biểu thức. Cách này giúp bạn dễ dàng tìm được nghiệm mà không cần dùng công thức nghiệm tổng quát, ngoài ra còn đặc biệt hữu dụng ch Bài viết sẽ hướng dẫn chi tiết các bước thực hiện cùng ví dụ minh họa cụ thể.

Nov 30, 2024
Phương pháp đưa về bình phương đúng là một kỹ thuật biến đổi đa thức bậc hai về dạng bình phương của một biểu thức.
 
Cách này giúp ta dễ dàng tìm được nghiệm của phương trình, chứng minh bất đẳng thức và rút gọn căn thức
 

A . Phương pháp bình phương đúng trong giải phương trình

 
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết để đưa phương trình bậc hai về bình phương đúng.

Bước 1: Viết Phương Trình Dạng Chuẩn

Xét phương trình bậc hai: (a
notion image
notion image
Để đơn giản hóa, ta sẽ chia cả hai vế của phương trình cho a
Khi đó, phương trình có dạng:
notion image
Đặt
notion image
notion image
phương trình trở thành:
notion image

Bước 2: Biến Đổi Về Bình Phương Đúng

 
Để đưa phương trình về dạng bình phương, ta sẽ thực hiện thêm hoặc bớt một hằng số vào vế trái để tạo thành bình phương của một biểu thức.
 
Cụ thể, chúng ta thêm vào vế trái một số hạng để có thể viết thành dạng (x+m)2(x + m)^2.
 
Đầu tiên, Nhóm các số hạng chứa (x):
notion image
 
 
Tiếp theo, Thêm vào một số hạng để tạo thành bình phương:
Cụ thể để có bình phương đúng ta thêm
notion image
 
Khi đó:
notion image
 
Đồng thời, ta cũng cần thêm
notion image
vào vế phải của phương trình
 
Khi đó, phương trình trở thành:
notion image
 

 

Bước 3: Viết Phương Trình Dưới Dạng Bình Phương

 
Phương trình đã được đưa về dạng:
notion image
 

Bước 4: Giải Phương Trình

 
Từ phương trình trên, ta lấy căn hai hai vế:
notion image
 
Rút ra (x):
notion image
 
notion image

Ví Dụ Minh Họa

 
Giải phương trình:
notion image
  1. Chia cả hai vế cho (2):
    1. notion image
  1. Đặt p=4p = 4, q=3q = 3.
  1. Thêm vào (42)2=4\left(\frac{4}{2}\right)^2 = 4:
  1. Phương trình trở thành:
    1. notion image
      notion image
  1. Lấy căn hai hai vế:
notion image
Vậy x=2±1x = -2 \pm 1, tương đương x=1x = -1x=3x = -3.

 
Phương pháp đưa về bình phương đúng này hữu ích khi cần minh họa quá trình giải, đặc biệt khi tìm nghiệm không được sử dụng công thức nghiệm tổng quát
 

 

B . Phương pháp bình phương đúng trong giải bất đẳng thức và rút gọn căn thức

 
Phương pháp bình phương đúng không chỉ được sử dụng trong giải phương trình bậc hai mà còn có thể áp dụng vào các bài toán chứng minh bất đẳng thức và rút gọn biểu thức chứa căn. Dưới đây là các ví dụ cụ thể về ứng dụng của phương pháp này.

1. Ứng Dụng vào Chứng Minh Bất Đẳng Thức

Ví dụ minh hoạ

Ví dụ: Chứng minh bất đẳng thức.
Cho hai số thực
notion image
notion image
chứng minh rằng:
notion image
 
Giải:
Ta có thể biến đổi bất đẳng thức về bình phương đúng để chứng minh.
 
Xét hiệu:
notion image
 
Viết lại dưới dạng bình phương:
notion image
 
Vì bình phương của một số luôn không âm, nên:
notion image
 
Do đó:
notion image
 
Điều này chứng minh bất đẳng thức
notion image
là đúng.
 
 

2. Ứng Dụng vào Rút Gọn Biểu Thức Chứa Căn

 

Ví dụ: Rút gọn biểu thức chứa căn

 
Ví dụ: Rút gọn biểu thức chứa căn.
Cho biểu thức:
notion image
Rút gọn căn bậc hai của biểu thức này.
 
Giải:
Ta có thể áp dụng phương pháp đưa về bình phương đúng để rút gọn.
notion image
Nhận thấy
notion image
có thể viết lại dưới dạng bình phương:
notion image
Khi đó:
notion image
Vậy, biểu thức đã được rút gọn thành
notion image
.

 

3. Bài Toán Bất Đẳng Thức với Căn Thức

 

Ví dụ: Chứng minh bất đẳng thức với căn thức

Ví dụ: Chứng minh bất đẳng thức với căn thức.
Cho hai số thực không âm
notion image
notion image
chứng minh rằng:
notion image
Giải:
Xét bình phương của hai vế:
notion image
Triển khai vế trái:
notion image
Rút gọn:
notion image
Ta áp dụng kết quả ví dụ 1 cho hai số a\sqrt{a} b\sqrt{b}
, ta có kết quả
notion image
.
Vậy bất đẳng thức đã được chứng minh.
 

 

Xem Thêm Các Bài Hệ Thống Kiến Thức :
 
 
 
 
 

 
Nếu các bạn có đóng góp hoặc ý kiến vui lòng gửi về toancodiem.xinchao@outlook.com
 

Đừng quên nếu có bài toán cần hỏi thì 👇

 
notion image
 
LIÊN HỆ
📬 toancodiem.xinchao@gmail.com
📇169/2 Nguyễn Văn Cừ Phường 2 Q5 TPHCM
 
Đăng kí Học - Thời Khoá biểu
📞 +84-908-986-786 (Cô Diễm)
Hỗ Trợ  Học Viên
📞+84-765-359-411 (anh Quân)