Đây là dạng toán tính khoảng cách từ tâm đến dây cung. Khi cho dây cung, một tính chất rất hay được sử dụng chính là định lý về quan hệ đường kính - dây cung.
Trích Giáo Trình Hình Học 2 Toán 9 - Cô Mộng Diễm Biên Soạn
Gọi E, F là trung điểm AB và CD, theo bổ đề 2.1 ta có OE, OF vuông góc với AB và CD. Khai thác tiếp giả thiết AB vuông góc với CD ta có MEOF là hình chữ nhật. Từ đó ta có OE = MF. Mà MF ta tính được ( bằng CF−CM , hai cạnh này ta đã biết). Vậy ta tính được OE là khoảng cách từ O đến dây AB.
Sau đó chúng ta sử dụng Công thức tính khoảng cách từ tâm đến dây (qua trung gian định lý Pythagore trong các tam giác vuông AEO và và COF) để tính ra R
Nhắc lại Kiến thức::
Công thức tính khoảng cách từ tâm đường tròn đến dây bất kì:
d2+(2L)2=R2
Trong đó:
⭐︎ d là khoảng cách từ tâm O đến dây.
⭐︎ R là bán kính của đường tròn.
⭐︎ L là độ dài của dây.
Giải thích:
Theo định lý Pythagoras, trong tam giác vuông có cạnh góc vuông là khoảng cách từ tâm đến dây và nửa độ dài dây, ta có công thức này khi áp dụng cho các dây trong đường tròn.
Một công cụ mạnh khác khi ta có 2 dây của đường tròn giao nhau đó là "Phương tích đường tròn". Ta sẽ sử dụng trong cách thứ 2
Gợi ý Giải
Cách 1: Sử dụng định lý về quan hệ đường kính và dây cung
Bước 1: Chứng minh tứ giác OEMF là hình chữ nhật
Gọi E là trung điểm của AB và F là trung điểm của CD.
OE⊥AB do O là tâm đường tròn, E là trung điểm của dây AB, nên đường nối từ tâm O đến E là đường vuông góc với dây AB.
Tương tự, OF⊥CD, do O là tâm và F là trung điểm của dây CD.
Do hai dây AB và CD vuông góc với nhau tại M, nên MF⊥AB.
Như vậy, tứ giác OEMF có 3 góc vuông tại O, E, F, suy ra OEMF là một hình chữ nhật.
Do đó:
OE=MF
Bước 2: Tính MF
Ta biết rằng F là trung điểm của dây CD, nên:
FC=2CD=214=7cm
Vì M là điểm nằm trên dây CD và MC=4cm, nên khoảng cách MF là:
MF=FC−MC=7−4=3cm
Do đó, ta có:
OE=MF=3cm
Bước 3: Tính bán kính R
Sử dụng định lý Pythagoras trong tam giác vuông OEA, ta có:
OE2+(2AB)2=R2
⇔9+92=R2
Suy ra:
R=90≈9.49cm
Bước 4: Tính $$OF$$
Sử dụng định lý Pythagoras trong tam giác vuông OFC, ta có:
Tìm hiểu cách giải một số bài toán thực tế có yếu tố lượng giác trong chương trình Toán lớp 9. Hướng dẫn chi tiết kèm phương pháp dễ hiểu giúp học sinh nắm chắc kiến thức